O Αστρονομικός Σταθμός Χολομώντα του ΑΠΘ εντάσσεται στο πρόγραμμα «Fibre in the sky»

Με στόχο την ανάπτυξη της νέας γενιάς ασφαλών, δορυφορικών επικοινωνιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη μέθοδο της κβαντικής κρυπτογραφίας οπτικών σημάτων, ο Αστρονομικός Σταθμός Χολομώντα του ΑΠΘ στη Χαλκιδική επελέγη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) για την ένταξή του στο πιλοτικό πρόγραμμα, με τίτλο «Fibre in the sky» (οπτικές ίνες στον ουρανό), ύστερα από πρόταση του Τομέα Αστρονομίας, Αστροφυσικής και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ

Στις εγκαταστάσεις του ΑΠΘ στον Ταξιάρχη, λειτουργεί εδώ και χρόνια ένας εκπαιδευτικός αστρονομικός σταθμός, έργο του αείμνηστου Καθηγητή Ιωάννη Σειραδάκη και του Καθηγητή Σταύρου Αυγολούπη. Παρατηρήσεις που συλλέχθηκαν σε διάστημα ετών, με τη συμμετοχή πολλών φοιτητών του Τμήματος Φυσικής, κατέδειξαν την εξαιρετική ποιότητα του ουρανού για αστρονομικές παρατηρήσεις.

Η αναβάθμιση του Αστρονομικού Σταθμού Χολομώντα σε ερευνητική υποδομή προτάθηκε από τον Αν. Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ Κλεομένη Τσιγάνη, με βασικό στόχο τη συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα παρατήρησης τεχνητών δορυφόρων (έρευνα και υπηρεσίες SST, Space Surveillance & Tracking). Σε πλήρη ανάπτυξη, ο σταθμός θα χρησιμοποιεί δύο εξειδικευμένα, ρομποτικά τηλεσκόπια, τα οποία θα αξιοποιηθούν και σε άλλα ερευνητικά αντικείμενα, όπως η παρατήρηση δυνητικά επικίνδυνων παραγήινων αστεροειδών και η ανίχνευση πηγών βαρυτικών κυμάτων στα οπτικά μήκη κύματος, στο πλαίσιο της συμμετοχής της επιστημονικής ομάδας του Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ Νίκου Στεργιούλα στο διεθνές πρόγραμμα Virgo.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος θα χρηματοδοτήσει την εγκατάσταση επιπλέον εξοπλισμού που θα επιτρέπει την αποστολή και λήψη δεδομένων σε υπερυψηλές ταχύτητες, με τη χρήση λέιζερ αντί ραδιοκυμάτων.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Fibre in the sky» (οπτικές ίνες στον ουρανό) θα παρέχονται υπηρεσίες όπως: διασύνδεση και ενοποίηση δορυφορικών συστημάτων, υποστήριξη επίγειων δικτύων και παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, παροχή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και σε έκτακτες περιστάσεις (π.χ. φυσικές καταστροφές), κάλυψη απομακρυσμένων περιοχών με τηλεπικοινωνίες υψηλών ταχυτήτων και εξ’ αποστάσεως χειρισμός εξοπλισμού σε απομακρυσμένα σημεία.

Το πρόγραμμα «Fibre in the sky» αποτελεί τμήμα του ευρύτερου προγράμματος Euro QCI (Quantum Communication Infrastructure).