Γιατί η απόσπαση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου είναι εκτός νομιμότητας

Τα μέλη του ΚΑΣ που υποστήριξαν και υπέγραψαν τη θετική γνωμοδότηση υπέρ της απόσπασης των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, σε ανοικτή επιστολή προσπαθούν να δικαιολογήσουν τη στάση τους να παραβιάσουν τον αρχαιολογικό νόμο, υποστηρίζοντας τον τεμαχισμό και την απόσπαση ενός σημαντικού μνημείου, ενώ αποδεδειγμένα υπάρχει τεχνική λύση για την παραμονή στη θέση του.

Με την ανοικτή επιστολή λοιπόν κάνουν μια προσπάθεια να αμφισβητήσουν την εγκυρότητα και να απαξιώσουν την εφικτότητα της τεχνικής λύσης της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα.

Τα σημεία εκείνα στα οποία τα μέλη του ΚΑΣ διατυπώνουν εσφαλμένες εκτιμήσεις είτε γιατί δεν τα γνωρίζουν, είτε γιατί μπορεί και να τους μεταφέρθηκαν λάθος και για τα οποία, ως πρόεδρος της Αττικό Μετρό ΑΕ 2016 – 2019 μπορώ με ευθύνη να διαβεβαιώσω για το πως ακριβώς εξελίχθηκαν, είναι τα εξής:

- Η εκπόνηση της προκαταρκτικής μελέτης για την τεχνική λύση κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2017. Η προκαταρκτική αυτή μελέτη είχε εκπονηθεί από την Επιτροπή που είχε συγκροτήσει τον Ιούνιο του 2016 το υπουργείο Πολιτισμού με συμμετοχή στελεχών του ίδιου του υπουργείου και της ΕΦΑΠΟΘ, καθώς και της Αττικό Μετρό ΑΕ, του Δήμου Θεσσαλονίκης και του υπουργείου Υποδομών. Η εκπόνηση της μελέτης έγινε σε συνεργασία στελεχών των φορέων της ως άνω Επιτροπής με το μελετητή της αναδόχου κατασκευαστικής εταιρείας, ο οποίος και θα αναλάμβανε στη συνέχεια την εκπόνηση των εξειδικευμένων μελετών. Η προκαταρκτική αυτή μελέτη υποβλήθηκε με τις υπογραφές των εκπροσώπων των ανωτέρω φορέων στο ΔΣ της Αττικό Μετρό ΑΕ, το οποίο μετά από συζήτηση με στελέχη της εταιρείας, έλαβε την απόφαση η μελέτη να κατατεθεί στο ΚΑΣ και εξουσιοδότησε τον Πρόεδρο της εταιρείας, Δρ. Πολιτικό Μηχανικό και Καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, να την υπογράψει και να την υποστηρίξει στη σχετική συνεδρίαση του ΚΑΣ, από κοινού με τον αρμόδιο Δντή Έργων Μετρό Θεσσαλονίκης και Δρα Πολιτικό Μηχανικό, καθώς και τον εκπρόσωπο της αναδόχου κατασκευαστικής εταιρείας. Δεν υπήρξε λοιπόν κανένα ζήτημα έλλειψης υπογραφών ή εγκυρότητας ή νομιμότητας της υποβληθείσας μελέτης στο ΚΑΣ, αφού η μελέτη εκπονήθηκε από επιτροπή που συγκρότησε το υπουργείο Πολιτισμού και υποβλήθηκε στο ΚΑΣ με την υπογραφή του νόμιμου εκπροσώπου της Αττικό Μετρό ΑΕ. Ούτε όμως και κανένα κενό εκπροσώπησης της εταιρείας στη σχετική συζήτηση στο ΚΑΣ υπήρξε, αφού αυτή έγινε στο ανώτατο δυνατό επίπεδο, όπως γίνεται πλέον σαφές.

- Η έκδοση υπουργικής απόφασης από το ΥΠΟ τον Φεβρουάριο 2017, μετά τη θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ για την εφαρμογή της μελέτης, ως ανώτερη και τελεσίδικη διοικητική πράξη, η οποία ουδέποτε προσβλήθηκε, αποτελεί εγγύηση για τη νομιμότητα και την εγκυρότητα της όλης διαδικασίας. Οποιαδήποτε συνεπώς σήμερα αμφισβήτηση μιας καθ’ όλα νόμιμης διαδικασίας, η οποία επισφραγίστηκε μάλιστα με υπουργική απόφαση, παρέλκει και πρέπει να σταματήσει εδώ.

- Η απαίτηση για μια θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ δεν ήταν τότε να υποβληθούν λεπτομερείς μελέτες, αλλά να υποστηριχθεί η επιστημονική εγκυρότητα και η τεχνική εφικτότητα μιας λύσης, που μέχρι τότε μάλιστα αμφισβητείτο ότι υπήρχε, προκειμένου να ξεκινήσει στη συνέχεια η νόμιμη διαδικασία εκπόνησης των επιμέρους τεχνικών μελετών. Γι’ αυτό και τα σχέδια που υποβλήθηκαν στο ΚΑΣ ήταν αυτά που ζητήθηκαν και ήταν απαραίτητα για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Κατά τη διάρκεια της σχετικής συνεδρίασης άλλωστε, έγινε εκτεταμένη, εμπεριστατωμένη και σε βάθος συζήτηση, στην οποία οι εκπρόσωποι της Αττικό Μετρό ΑΕ και της αναδόχου, έδωσαν λεπτομερείς εξηγήσεις και δέχθηκαν αλλαγές και τροποποιήσεις στην υποβληθείσα μελέτη, προκειμένου να διασφαλιστεί στον μέγιστο βαθμό η διατήρηση της ακεραιότητας και της αυθεντικότητας του μνημείου, καθώς και η καλύτερη δυνατή ανάδειξή του. Άλλωστε, το ΚΑΣ δεν είναι τεχνική υπηρεσία, ούτε διαθέτει το κατάλληλο τεχνικό προσωπικό για να εγκρίνει τις τεχνικές λεπτομέρειες μιας μελέτης. Αυτή η διαδικασία θα ξεκινούσε, όπως και έγινε, αμέσως μετά από την Αττικό Μετρό ΑΕ, που είναι ο εξουσιοδοτημένος φορέας της Πολιτείας, με την προϋπόθεση ότι το ΥΠΟ θα έδινε πρώτα τη σχετική έγκριση να προχωρήσει ο σχεδιασμός με αυτή την τεχνική λύση.

- Στη συνέχεια, τα επόμενα δύο χρόνια, 24 μελέτες εφαρμογής της λύσης που είχε εγκριθεί από το ΥΠΟ, σε στάδιο προμελέτης και οριστικής μελέτης εκπονήθηκαν, υποβλήθηκαν, βελτιώθηκαν, εγκρίθηκαν και πληρώθηκαν από την Αττικό Μετρό ΑΕ, ενώ είχε ήδη από το 2018 ξεκινήσει να κατασκευάζεται ο σταθμός Βενιζέλου με τη λύση αυτή, που επέτρεπε στα αρχαία να παραμείνουν αμετακίνητα στη θέση τους. Ουδεμία αντίρρηση, διαφωνία, αμφισβήτηση ή δεύτερη σκέψη είχε διατυπωθεί από οιονδήποτε για την εγκυρότητα και την εφικτότητα των μελετών αυτών όλο αυτό το διάστημα της διετίας 2017 – 2019. Οι μελέτες εκπονούνταν από το έμπειρο γραφείο του Δρα Πολιτικού Μηχανικού Π. Βέττα, ελέγχονταν από τα στελέχη του τεχνικού συμβούλου που είχε προσλάβει γι’ αυτόν το σκοπό η εταιρεία, εγκρίνονταν και πληρώνονταν από την Αττικό Μετρό ΑΕ.

- Ακόμη, οι μελέτες πολιτικού μηχανικού που αφορούσαν στην υπόγεια κατασκευή ελέγχονταν και από τον επιστημονικό σύμβουλο της εταιρείας, Δρα Πολιτικό Μηχανικό και Καθηγητή Γεωτεχνικής Μηχανικής και Υπογείων Έργων του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ, ο οποίος είχε προσληφθεί από το 2013 για τον σκοπό αυτόν και ο οποίος και κατέθεσε σχετική Τεχνική Έκθεση στο ΣτΕ για την εγκυρότητα της λύσης και την εφικτότητα της μελέτηςκαι της κατασκευής την οποία παρακολουθούσε.

- Ο νόμιμος σχεδιασμός του σταθμού Βενιζέλου με τη λύση αυτή σταμάτησε με εντολή του πρωθυπουργού, από βήματος ΔΕΘ το Σεπτέμβριο του 2019, προκειμένου η κατασκευή του σταθμού να αρχίσει από την αρχή, με εφαρμογή της λύσης της απόσπασης των αρχαιοτήτων. Μια πολιτική απόφαση που ελήφθη χωρίς να υπάρχει ούτε τεχνική τεκμηρίωση, ούτε εισήγηση από κανένα αρμόδιο φορέα, επιστήμονα ή εξειδικευμένο μηχανικό.

- Το ΚΑΣ, 3 μήνες αργότερα, ήρθε με τη γνωμοδότηση που υπερασπίζονται σήμερα τα μέλη του να επιβεβαιώσει εκ των υστέρων την πολιτική απόφαση του πρωθυπουργού, να διακοπεί μια νόμιμη και επιστημονικά έγκυρη λύση.

- Όσον αφορά στην τελευταία οριστική στατική μελέτη του υπόγειου σταθμού, η οποία είχε την ατυχία να υποβληθεί τον Ιούλιο 2019, μετά δηλαδή τις εκλογές του 2019, για την οποία η σημερινή διοίκηση της Αττικό Μετρό ΑΕ ισχυρίζεται ότι απορρίφθηκε από τις τεχνικές υπηρεσίες της εταιρείας, θα ήθελα να διαβεβαιώσω ως Πρόεδρος της εταιρείας μέχρι τις 19 Σεπτεμβρίου 2019, ότι η απάντηση της 9ης Σεπτεμβρίου 2019 της Αττικό Μετρό προς τον μελετητή δεν ήταν προς απόρριψη, όπως ανακριβώς υποστηρίζεται, αλλά προς επανυποβολή. Αυτό άλλωστε αναγράφεται και στην πρώτη σελίδα του σχετικού εγγράφου με ευκρίνεια. Συγκεκριμένα, ακολουθώντας τη συνήθη διαδικασία, η εταιρεία με το έγγραφο αυτό έθετε ερωτήματα και παρατηρήσεις προς τον μελετητή, που αφορούσαν κυρίως σε ζητήματα τυπικά σε κατασκευές υπόγειων σταθμών, πιέσεων δηλαδή από καθιζήσεις, προκειμένου να του δοθεί η δυνατότητα να απαντήσει, επανυποβάλοντας τη μελέτη.

- Ο μελετητής ανταποκρίθηκε, πράγματι, σε όλες τις ερωτήσεις και παρατηρήσεις, όπως και ο ίδιος υποστήριξε σε επιστημονική εκδήλωση στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ τον Φεβρουάριο 2020, όπου παρουσίασε πλήρως και αναλυτικά, ενώπιον επιστημονικού ακροατηρίου, τις απαντήσεις που έστειλε στην Αττικό Μετρό, διαβεβαιώνοντας για την επιστημονική αρτιότητα και την τεχνική εφικτότητα της μελέτης. Μόνο που όπως ο ίδιος ο μελετητής επιβεβαίωσε, ο ανάδοχος δεν διαβίβασε ποτέ τις απαντήσεις του στην Αττικό Μετρό, γιατί εντωμεταξύ το ΔΣ της εταιρείας είχε απορρίψει τη μελέτη για πολιτικούς λόγους. Είχε προηγηθεί, άλλωστε, η πολιτική απόφαση του πρωθυπουργού να σταματήσει ο σχεδιασμός της Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα.

- Οι απαντήσεις του μελετητή Δρα Πολιτικού Μηχανικού Π. Βέττα στις ερωτήσεις της Αττικό Μετρό ΑΕ, όπως και το έγγραφο με τις ερωτήσεις προς επανυποβολή που του εστάλη, κατατέθηκαν πρόσφατα στην εκδίκαση των προσφυγών εναντίον της απόφασης του ΚΑΣ στο ΣτΕ.

- Η αλήθεια των όσων εκτίθενται ανωτέρω και συγκεκριμένα η επιστημονική αρτιότητα και η τεχνική εφικτότητα της μελέτης που η Αττικό Μετρό με πολιτικά κριτήρια απέρριψε και η οποία επέτρεπε την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα, επιβεβαιώνονται και τεκμηριώνονται από την κατάθεση στο ΣτΕ 3 Τεχνικών Εκθέσεων από 3 αντίστοιχα ειδικούς στο αντικείμενο Καθηγητές Πολυτεχνείων, του ΕΜΠ, του ΑΠΘ και του ΔΠΘ, από έναν εξειδικευμένο στο αντικείμενο Πολιτικό Μηχανικό, μελετητή Γ’ τάξης στο αντικείμενο των Στατικών μελετών και από τον υπογράφοντα, πρώην Πρόεδρο της Αττικό Μετρό ΑΕ και Καθηγητή Πολυτεχνείου επίσης.

- Από την πλευρά της Αττικό Μετρό ΑΕ αντίστοιχα, τη μη εφιτκότητα της μελέτης στο ΣτΕ υποστηρίζουν με εκθέσεις μόνο μέλη του ΔΣ, χωρίς επιστημονική εξειδίκευση και υπάλληλοι της εταιρείας. Και είναι απορίας άξιο πως η Αττικό Μετρό ΑΕ σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, το οποίο απασχολεί τον δημόσιο διάλογο και έφτασε μάλιστα μέχρι το ΣτΕ, δεν αξιοποίησε τη δυνατότητα που είχε και ανέκαθεν χρησιμοποιούσε, της πρόσληψης επιστημονικών συμβούλων ειδικών στο αντικείμενο. Θα ήταν, πράγματι, πολύ ενδιαφέρον να δούμε ποιος επιστήμονας θα εξέθετε το επιστημονικό του κύρος για να υποστηρίξει ότι η τεχνική λύση με την οποία κατασκευάστηκε ο σταθμός Μοναστηράκι του Μετρό της Αθήνας, το κτίριο της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας στην Αθήνα, ο σταθμός «Βενετία» του Μετρό του Μιλάνου, όπως όμως και δεκάδες άλλες υπόγειες κατασκευές, κάθε φορά που χρειάστηκε μνημεία να παραμείνουν κατά χώρα, δεν είναι επιστημονικά έγκυρη και τεχνικά εφικτή.

- Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι σε κάθε περίπτωση, στο ενδεχόμενο που τυχόν διαπιστώνονται οι όποιες πλημμέλειες, ελλείψεις ή αδυναμίες σε τεχνικές μελέτες, (κάτι που δεν συντρέχει πάντως στην παρούσα περίπτωση), η επιστήμη του Πολιτικού Μηχανικού δεν επιβάλλει την απόρριψη συλλήβδην των τεχνικών λύσεων που ακολουθήθηκαν κι τον εξ αρχής σχεδιασμό με άλλη λύση, αλλά προτείνει τη θεραπεία των συγκεκριμένων αδυναμιών. Αλίμονο για το κόστος και τον χρόνο ολοκλήρωσης των έργων, εάν αυτά διακόπτονταν και ξανάρχιζαν από την αρχή, κάθε φορά που τυχόν διαπιστώνονταν κάποιες ελλείψεις στις μελέτες και μάλιστα στο τελευταίο τους στάδιο.

- Γίνεται προφανές λοιπόν ότι προσχηματικοί και όχι επιστημονικά τεκμηριωμένοι είναι οι λόγοι που η Αττικό Μετρό σήμερα προφασίζεται για να υποστηρίξει την απόρριψη της μόνης νόμιμης λύσης, που είναι αυτή με τα αρχαία της Βενιζέλου αμετακίνητα.

- Κατόπιν των παραπάνω γίνεται φανερή η πλάνη στην οποία υπέπεσαν τα μέλη του ΚΑΣ, υποστηρίζοντας ως… ανέφικτη μια τεχνική λύση γνωστή και καταξιωμένη διεθνώς, που έχει ήδη εφαρμοστεί και στη χώρα μας, την αξιοπιστία της οποίας υποστηρίζουν με εκθέσεις στο ΣτΕ ειδικοί επιστήμονες, μελετητές και Καθηγητές Πολυτεχνείων.

- Κλείνοντας, γίνεται πλέον σαφές και ξεκάθαρο ότι σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο, εφόσον υπάρχει πλήρης επιστημονική τεκμηρίωση για την επιστημονική αρτιότητα και την τεχνική εφικτότητα μιας λύσης που επιτρέπει την κατασκευή του σταθμού με τα αρχαία αμετακίνητα, η απόσπαση των αρχαιοτήτων είναι εκτός νομιμότητας.

Αλλά ας κάνουμε λίγη υπομονή, μέχρι το ΣτΕ να γνωμοδοτήσει σχετικά…

ΠΗΓΗ tvxs.gr