Η Ιρανή Shirin Neshat βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του 43ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Μία από τις μεγάλες στιγμές στην πορεία των Νέων Οριζόντων είναι η παρουσία φέτος, στο 43ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, της Ιρανής δημιουργού Shirin Neshat. Στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου που δόθηκε την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, ο καλλιτεχνικός διευθυντής των Νέων Οριζόντων, Δημήτρης Εϊπίδης, ευχαρίστησε την Shirin Neshat, που παραβρίσκεται στην Θεσσαλονίκη, με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο της των Νέων Οριζόντων.
«Είναι το επισφράγισμα προσπάθειας πολλών χρόνων και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, καθώς εξασφαλίσαμε όχι μόνο όλες τις ταινίες της, ώστε να έχουμε μια πλήρη αναδρομή στο έργο της, αλλά και την ίδια την Shirin Neshat, που αποφάσισε να ματαιώσει άλλες παρουσίες της στη Ζυρίχη, το Παρίσι και αλλού και προτίμησε να έρθει στην Θεσσαλονίκη», τόνισε ο κ. Εϊπίδης.
Συνδυασμός ποιητικού στοιχείου και πολιτικής
Για συνδυασμό καλλιτεχνικής δημιουργίας και πολιτικής δήλωσης στο έργο της έκανε λόγο η Shirin Neshat: «Το έργο μου έχει βαθιές ρίζες στην καθημερινή πραγματικότητα, στις κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μου, στο Ιράν και η θεματολογία μου επικεντρώνεται σε θέματα που είναι ζωτικής σημασίας για τη χώρα μου σήμερα. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, το έργο μου έχει ένα έντονο προσωπικό στοιχείο, ένα ποιητικό, καθολικό στοιχείο. Το πολιτικό και το ποιητικό στοιχείο δεν γίνεται να διαχωριστούν. Η πολιτική είναι συνυφασμένη με την ποιητική της καθημερινής ζωής. Αυτή η σύγκρουση, αλλά και η συμπληρωματικότητα των δύο στοιχείων είναι εμφανής σε όλα μου τα έργα».
Οι γυναίκες στο Ισλάμ
Αναφερόμενη στο έργο της, η Ιρανή δημιουργός τόνισε: «Η δουλειά μου εστιάζεται στις γυναίκες στο Ισλάμ. Πιστεύω ότι μελετώντας την κατάσταση των γυναικών και την αντίθεση ανδρών και γυναικών, μπορεί κανείς να κάνει μια ενδιαφέρουσα πολιτισμική ανάγνωση της εν γένει κοινωνίας στο Ισλάμ. Επίσης, με ενδιαφέρει το θέμα του φεμινισμού στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι γυναίκες εκεί είναι απρόβλεπτες, επαναστάτριες, συναρπαστικές υπάρξεις. Όλα όσα ακούμε για τις γυναίκες εκεί δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα και η δουλειά μου προσπαθεί να καταρρίψει τα στερεότυπα αυτά».
Σε ερώτηση σχετική με την τεχνική του έργου της, που αποτελεί ταυτόχρονα φιλμ, βίντεο και φωτογραφία, η Ιρανή δημιουργός εξήγησε ότι «δεν είναι απαραίτητο να επιδεικνύει κανείς πίστη σε ένα συγκεκριμένο μέσο. Το μέσο υπάρχει για να εκφράσεις τις ιδέες σου και όχι αντιστρόφως. Τώρα, προσπαθώ να πειραματιστώ με τη σύμπτυξη μεταξύ κινηματογράφου και εικαστικών τεχνών. Αισθάνομαι ελεύθερη να περνώ από το ένα μέσο στο άλλο, δεν αισθάνομαι μια ιδιαίτερη προσκόλληση, ούτε ρομαντισμό για ένα μέσο αποκλειστικά».
Παράλληλα, στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία που έχουν οι εικόνες στα έργα της: «Πιστεύω ότι μπορεί κανείς να διηγηθεί ιστορίες, αποκλειστικά και μόνο με τη χρήση εικόνων και όχι με τη χρήση λόγου. Αισθάνομαι άνετα που μπορώ να φτιάξω ταινίες μόνο με εικόνες και όχι λόγο. Με προσελκύει αυτή η πτυχή της κινηματογραφίας. Ο θεατής και σωματικά και ψυχολογικά μπαίνει σε μια πολύ λεπτή θέση. Δεν βρίσκεται στη θέση του παθητικού θεατή σε μία αίθουσα. Θέλω να ξεπεράσω αυτή την παθητικότητα και ο θεατής να αποτελέσει πραγματικά κομμάτι του έργου».
Η σημασία της μουσικής
«Για μένα, η μουσική υποκαθιστά τον διάλογο. Σε μία ή δύο ταινίες που χρησιμοποίησα τον λόγο, τον χρησιμοποίησα ως μουσική, ή τουλάχιστον αυτή ήταν η πρόθεσή μου. Για μένα ήταν κάτι σαν όπερα. Η ουσία του έργου μεταφράζεται μέσα από την εικόνα. Η μουσική τονίζει περισσότερο το θέμα, το συναισθηματικό κομμάτι της ταινίας και κάνει τέχνη την πολιτική πτυχή του θέματός μου. Με δεδομένο ότι οι ταινίες μου συνήθως ασχολούνται με το Ισλάμ και το Ιράν, η μουσική τις κάνει πιο καθολικές, τις κάνει να μπορούν να φτάσουν σε ένα ευρύτερο κοινό, το οποίο ενδεχομένως να μην καταλαβαίνει την ιρανική γλώσσα. Η μουσική καταρρίπτει τις διαφορές μεταξύ των πολιτισμών και αυτό με ενδιαφέρει».
Σχολιάζοντας το πώς μπορεί να διατηρήσει την «ιρανική της ματιά» στις ταινίες της, από τη στιγμή που εδώ και πολλά χρόνια μένει στην Νέα Υόρκη, η Shirin Neshat εξήγησε ότι «Είμαι μια καλλιτέχνης, που ζει στην εξορία. Αυτό από τη μια είναι θλιβερό, αλλά από την άλλη είναι πλούτος να ζεις μεταξύ δύο διαφορετικών πολιτισμών. Η δουλειά μου, άλλωστε, είναι ένα υβριδικό προϊόν, αποτελεί μια γέφυρα μεταξύ δύο κόσμων και έχω αποδεχτεί πλήρως αυτόν τον διαμεσολαβητικό ρόλο».
