Μόνιμα άρθρα στο goTHESS
Προσωπικότητες

Γεώργιος Παπανδρέου



Ο Γεώργιος Παπανδρέου υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πολιτικές φυσιογνωμίες της νεότερης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας .

Γεννήθηκε στο Καλέντζι της Πάτρας το 1888. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο. Το 1916 διατέλεσε νομάρχης Λέσβου καθώς επίσης και διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ελευθέριου Βενιζέλου, τον οποίο και ακολούθησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Την περίοδο 1917-1920 διατέλεσε γενικός διευθυντής Χίου. Ένα άρθρο του στην εφημερίδα "Πατρίς", με τον τίτλο "Ο Βασιλιάς και το Έθνος", με το οποίο ζητούσε την παραίτηση του βασιλιά για τη σωτηρία του έθνους, στάθηκε αφορμή για να διωχτεί και να καταδικαστεί σε 18μηνη φυλάκιση. Υπήρξε θερμός υποστηρικτής της Επανάστασης του 1922, ενώ το 1923 ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών στην κυβέρνηση Γονατά. Το 1925, επί κυβερνήσεως Μιχαλακοπούλου, υπήρξε υπουργός Εθνικής Οικονομίας. Τον επόμενο χρόνο, στη δικτατορία του Παγκάλου, εκτοπίστηκε εξαιτίας των φρονημάτων του. Ως υπουργός Παιδείας επί Βενιζέλου την περίοδο 1930- 1932, έλαβε σημαντικά μέτρα για την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ το 1933 ανέλαβε το υπουργείο Συγκοινωνίας στη νέα κυβέρνηση Βενιζέλου. Το 1935 ίδρυσε το "Δημοκρατικό κόμμα" το οποίο μετονομάστηκε αργότερα σε "Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό".

Ο Γεώργιος Παπανδρέου πολέμησε τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου και διώχτηκε στην ʼνδρο και στα Κύθηρα. Το 1944 κατέφυγε στη Μέση Ανατολή για να σχηματίσει κυβέρνηση και να οργανώσει το συνέδριο του Λιβάνου, όπου αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητας, με συμμετοχή όλων των πολιτικών παρατάξεων υπό την προεδρία του. Τον Οκτώβριο του 1944, αμέσως μετά την απελευθέρωση, επέστρεψε στην Ελλάδα. Μεσολάβησαν όμως τα Δεκεμβριανά και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Από το 1946 και έπειτα εξακολούθησε την ίδια ενεργή συμμετοχή στην πολιτική, σαν βουλευτής της Αχαϊας το 1946, σαν αντιπρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών, Δημοσίας Τάξεως και Συντονισμού στις κυβερνήσεις Πλαστήρα το 1950 και Σοφ. Βενιζέλου το 1951. Κατόπιν επανίδρυσε το κόμμα του και το συγχώνευσε στο κόμμα των Φιλελευθέρων με συναρχηγό το Σοφ. Βενιζέλο. Η συνεργασία αυτή όμως μεταξύ Παπανδρέου και Σ. Βενιζέλου δεν κράτησε πολύ. Το 1961 αναγνωρίστηκε αρχηγός της "Ενώσεως Κέντρου" και στις εκλογές του ίδιου χρόνου εξασφάλισε το 1/3 των εδρών της Βουλής και έγινε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο ίδιος όμως αρνήθηκε να αναγνωρίσει το κύρος του εκλογικού αποτελέσματος, διατυπώνοντας κατηγορίες για διπλοψηφείες και παρεμβάσεις του κρατικού μηχανισμού, και επιδόθηκε σε έντονο πολιτικό αγώνα που έμεινε γνωστός ως "ανένδοτος".

Στις εκλογές του 1963 η Ένωση Κέντρου απέκτησε την σχετική πλειοψηφία εδρών και ο Παπανδρέου σχημάτισε κυβέρνηση από την οποία παραιτήθηκε τον επόμενο μήνα. Στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1964 η Ένωση Κέντρου κέρδισε πανηγυρική νίκη με το 53% των ψήφων και 175 έδρες. Ο Παπανδρέου όμως αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 15 Ιουλίου 1965 από το βασιλιά Κωνσταντίνο. Το γεγονός αυτό στάθηκε η αφετηρία της ανωμαλίας που θα διαρκούσε τα επόμενα χρόνια μέχρι τον Ιούνιο του 1974, μέσα στις φλόγες της πυρπολούμενης Κύπρου. Το απόγευμα της 15 Ιουλίου 1965 την ώρα που ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου έδινε την άνιση μάχη του στα Ανάκτορα της Αθήνας εξαιτίας της διαφωνίας του με το παλάτι σχετικά με το πρόσωπο του υπουργού Εθνικής Αμύνης, στη Βουλή συνεδρίαζε η κοινοβουλευτική επιτροπή. Και πριν ο Παπανδρέου παραδώσει τους υπηρεσιακούς φακέλους του, σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση με αρχηγό το Γ. Νόβα και υπουργούς τους αποστάτες βουλευτές της Ενώσεως Κέντρου. Επειδή όμως η νέα κυβέρνηση δε συγκέντρωνε την πλειοψηφία στη Βουλή, ο νεότερος βασιλιάς αναγκάστηκε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ηλία Τσιριμώκο.

Ύστερα από αυτό άρχισε ο δεύτερος γύρος του "ανένδοτου" αγώνα του Παπανδρέου. Και ενώ επρόκειτο να γίνουν νέες εκλογές, στις 28 Μαϊου του 1967 έγινε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 και ανέλαβαν οι στρατιωτικοί την διακυβέρνηση της Ελλάδας. Από εκείνη τη μέρα ο Παπανδρέου τέθηκε σε περιορισμό στο σπίτι του στο Καστρί όπου και πέθανε το 1968.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου διακρίθηκε για την φιλελεύθερη πολιτική του και για τους "ανένδοτους" αγώνες του για την εξάλειψη του παρακράτους, την κοινωνική απελευθέρωση και τη δημοκρατική ενότητα. Υπήρξε πρωτοστάτης στην εισαγωγή του θεσμού των "Αγροτικών Ασφαλίσεων", ενώ ο ίδιος εισήγαγε το θεσμό των Κρατικών Υποτροφιών για την προώθηση των νέων. Ο αγώνας του κατά της δικτατορίας του 1967 τον κατέστησε σύμβολο, ενώ την ημέρα της κηδείας του, που συγκέντρωσε 1000000 κόσμο, ήταν η πρώτη συγκέντρωση διαμαρτυρίας, γι αυτό και χαρακτηρίζεται σαν το πρώτο παλλαϊκό "όχι" κατά της δικτατορίας.

Λουκία Ταχτσίδου







© 2001-2023 goTHESS.gr
Το goTHESS.gr είναι Οδηγός Πόλης Θεσσαλονίκης ενώ παράλληλα καλύπτει και τα σημαντικότερα ειδησεογραφικά θέματα της ελληνικής επικαιρότητας
facebook twiter
DigitalOcean Referral Badge