Είχα την ευτυχία, από πολύ νωρίς, να δω την φωτογραφία σαν τέχνη και
προσωπικά ποτέ δεν με ταλαιπώρησε το δίλημμα της εύκολης σχετικά τεχνικής
και της ευκολίας του απλού ΚΛΙΚ, όπως συνηθίζουν να λένε,
αυτής της νέας σε σχέση με άλλες εικαστικές, τέχνης .
Η φωτογραφία, σαν τέχνη, γεννήθηκε μαζί με την πρώτη σταθερή φωτογραφική
απεικόνιση, με την πρώτη φωτογραφία δηλαδή .
Και αυτό γιατί η φωτογραφική μηχανή, πολλά χρόνια πριν, προσέφερε τις
υπηρεσίες της σαν εργαλείο σε άλλες τέχνες και περισσότερο στην ζωγραφική
και πάρα πολλές φορές ακόμα τις προσφέρει.
Αρκετούς ωστόσο φοβάμαι πως ταλαιπώρησε πάρα πολύ αυτό το δίλημμα και
ακόμα περισσότερους ακόμη τους ταλαιπωρεί για το αν δηλαδή η φωτογραφία
είναι τέχνη και μάλιστα εφάμιλλη της ζωγραφικής και όλο αυτό για το
εύκολο της τεχνικής της .
Αυτό συμβαίνει γιατί με τη γέννησή της η φωτογραφία ήλθε να καταγράψει
την αλήθεια και να πει αυτή περισσότερες από χίλιες λέξεις , αυτές
δηλαδή που πρωτύτερα έλεγε ο ζωγράφος με την εικόνα του και γιατί όχι να
καταγράψει αυτή, τα ιστορικά γεγονότα, με ειλικρίνεια υποτίθεται.
Η φωτογραφία δεν είκαζε αλλά έγραφε και μάλιστα δίχως την επέμβαση του
ανθρώπου πάνω στην εικόνα, άρα η φωτογραφία έλεγε την αλήθεια και ήταν
μία άλλη τέχνη που ήλθε όπως αργότερα ο κινηματογράφος να πάρει τη θέση
της και να παίξει το ρόλο της στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού.
Με αυτήν την έννοια , η φωτογραφία δεν είναι εικαστική τέχνη γιατί
απλούστατα δεν εικάζει.
Αλλά και αυτό φυσικά κάποτε, γιατί με την ψηφιακή φωτογραφία κάτι άλλο
γεννιέται αφού το πλησίασμα του καλλιτέχνη στο θέμα του γίνεται με
εντελώς διαφορετικό τρόπο.
Εδώ να προσθέσω πως είναι διαφορετικό το πλησίασμα στο θέμα, του ανθρώπου
που κρατά κινηματογραφική μηχανή, με αυτό του φωτογράφου και αυτό παρά
το γεγονός ότι η κινηματογραφική ταινία αποτελείται στην ουσία από
φωτογραφίες, όπως θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος πολύ δικαιολογημένα.
Δεν είναι φυσικά έτσι και παρόλο που ο κινηματογράφος είναι η πιο
συγγενής τέχνη με αυτή της φωτογραφίας, είναι στην πραγματικότητα δύο
διαφορετικές μορφές τέχνης.
Απολογητικά, κάποιες φορές, άκουγα φωτογράφους να εξηγούν διάφορα για το
δύσκολο της τεχνικής του σκοτεινού θαλάμου και τις διάφορες τεχνικές
επεξεργασίας και τόσα άλλα.
Πάρα πολλά λόγια που μοναδικό τους σκοπό τελικά, με θλίψη διαπίστωνα,
είχαν να προσθέσουν μια αίγλη στο τεχνικό μέρος της φωτογραφίας και όχι
τίποτε άλλο που θα ήταν άλλωστε και πολύ φυσικό γιατί και στις άλλες
τέχνες, με μεγαλύτερη παράδοση, είχαν γίνει ανάλογοι πειραματισμοί.
Έχω ακούσει τόσα πολλά για την φωτογραφία που θα ήταν κουραστικό να τα
αναφέρω , το ίδιο μάλλον θα έχει συμβεί και σε πολλούς από εσάς .
Μαλώνουν για τόσα πολλά πάνω στην φωτογραφία (ασπρόμαυρη ή έγχρωμη , για
παράδειγμα) που σχεδόν οι περισσότεροι ξεχνάνε την ίδια την εικόνα .
Κάποιες άλλες φορές άκουγα φωτογράφους να θέλουν να ταξιδέψουν, για
παράδειγμα στην Κίνα, με σκοπό να κάνουν σπουδαίες φωτογραφίες.
Πρόσφατα μάλιστα σε κάποια φίλη φωτογράφο και σε σχετική συζήτηση, της
είπα αυθόρμητα πως αν δεν μπορείς να κάνεις σπουδαίες φωτογραφίες στη
γειτονιά σου τότε και οι φωτογραφίες σου από την Κίνα, απλά θα φαίνονται
σαν σπουδαίες αλλά δεν θα είναι.
Δεν συμφώνησε φυσικά και ο καθένας μας κράτησε την άποψή του.
Αυτό το ΚΛΙΚ που αποτυπώνει την εικόνα δεν κρατάει τις πιο πολλές φορές
παραπάνω από κλάσματα του δευτερολέπτου και ωστόσο είναι αρκετό για να
κάνει μία φωτογραφία σπουδαία ή όχι.
Τι είναι όμως αυτό που κάνει σπουδαία μια φωτογραφία ;
Αν θέλετε την προσωπική μου γνώμη και όσο και αν σας φανεί παράξενο θα
σας απαντήσω μονολεκτικά .
Ο χρόνος !
Ναι πράγματι όσο μικρός και αν είναι ο χρόνος που απαιτεί το γράψιμο της
εικόνας αντίθετα πάρα πολύ μεγάλος είναι ο χρόνος που απαιτείται για να
βγουν περισσότερο ασφαλή συμπεράσματα για τη σπουδαιότητά της .
Τελείως εμπειρικά τώρα , όταν ακόμη και άλλοι άνθρωποι που δεν έχουν
κανένα λειτουργικό ενδιαφέρον και χρήση πάνω στην εικόνα αυτή αλλά ούτε
και αναμνηστικό φετίχ αποτελεί γι αυτούς και παρόλα αυτά κάτι τους
τραβάει τη ματιά τους πάνω της, τότε μπορείτε να αρχίσετε και να
υπολογίζετε ότι μπορεί και να είναι σπουδαία η συγκεκριμένη φωτογραφία .
Προσοχή, δεν είπα ότι είναι σπουδαία απλά είναι ένα δείγμα ότι μπορεί να
συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Συνήθως ο χρόνος θα δείχνει , αν πράγματι ήταν η σωστή και η κατάλληλη
στιγμή, και όπως συνηθίζω να λέω, η ευτυχισμένη στιγμή .
Και όμως , η ευτυχισμένη στιγμή πάρα πολλές φορές έρχεται και σε συναντά
κατά τη διάρκεια της λήψης, ειδικά όταν οι ίδιες οι εικόνες μπροστά σου
τρέχουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και από αυτή που συμβαίνει στα όνειρα, και
ελάχιστες φορές έχω πέσει έξω.
Αισθάνεσαι δηλαδή πως αυτό που κάνεις με τη φωτογραφική σου μηχανή εκείνη
την ώρα υπερβαίνει κατά πολύ το θνητό και σκυφτό της ζωής σου και
κοιτάζεις στα μάτια ένα κομμάτι της αθανασίας που εμπεριέχεται σε κάθε
μορφής έρωτα .
Αυτά, από προσωπική μου εμπειρία, αλλά και από συζητήσεις που έχω
κάνει, με αρκετούς που τους συμβαίνει το ίδιο .
