Δημήτρια: Η πορεία τους στη Θεσσαλονίκη από τον 4ο αιώνα μέχρι σήμερα

«Η πολιτιστική κληρονομιά είκοσι τριών αιώνων και η πνευματική άνθιση στα χρόνια της νεότερης ιστορίας της Θεσσαλονίκης συντελούν στο ξαναζωντάνεμα των Δημητρίων. Τα Δημήτρια, τα οποία σταμάτησαν το 1430, ύστερα από την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αρχίζουν το 1966 με οργανωτική ευθύνη της τοπικής επιτροπής ΕΟΤ. Από την πρώτη κιόλας χρονιά καλλιτεχνικές εκδηλώσεις οι οποίες οργανώνονται αποτελούν στοιχείο καθοριστικό στην αναζήτηση του προσώπου των Δημητρίων και της σχέσης τους με την ιστορία της πόλης και κυρίως με τα βυζαντινά Δημήτρια. 

Ο Β. Λαούρδας αναφέρει χαρακτηριστικά για την πρώτη των Δημητρίων. «Ο μεγαλοπρεπής αυτός εορτασμός , ο κοσμικός και θρησκευτικός σταμάτησε το 1430 και άρχισε ξανά το 1912. Στα χρόνια της δουλείας, οι Θεσσαλονικείς ζούσανε με την ελπίδα πως θα μπορέσουν κάποτε να τιμήσουνε επάξια τη μνήμη του προστάτη τους. Ο πρώτος ελεύθερος μεγάλος εορτασμός συνέπεσε να γίνει ακριβώς την ημέρα που ελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη. […] Ο ΕΟΤ με τα «Δημήτρια» συνεχίζει την παράδοση των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αναβιώνοντας τις βυζαντινές παραδόσεις του έθνους, με τη γλώσσα και το πνεύμα της εποχής μας. Και η ιερά Μητρόπολις της Θεσσαλονίκης επιστεγάζει με το υψηλό πνευματικό ήθος της το όλο πνεύμα του εορτασμού. Τρεις εκδηλώσεις έχουν τις ρίζες τους στο μακρινό παρελθόν και […] καρποφορούν αντάξια με μεγάλη παράδοση της πόλεως του Αγίου Δημητρίου».

Στη νέα επαυξημένη έκδοση «ΔΗΜΗΤΡΙΑ» του Βαγγέλη Λαδόπουλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «i Write» καταγράφεται η πορεία του Θεσμού στη Θεσσαλονίκη, από τον 4ο αιώνα μέχρι σήμερα. Παράλληλα ξεδιπλώνεται η ίδια η ιστορική πορεία της πόλης που είναι συνυφασμένη με την προσωπικότητα του Αγίου Δημητρίου. 

Τα Δημήτρια, αποτελούν για περισσότερα από χίλια χρόνια την πολιτιστική κληρονομιά, την πνευματική άνθηση και την θρησκευτική διαφύλαξη ιδεών και αρχών που ξεπέρασαν τόσο στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όσο και στα νεότερα, τα σύνορα, δίνοντας στη Θεσσαλονίκη χαρακτήρα πολυπολιτιστικής μεγαλούπολης.