Μένουμε Θεσσαλονίκη: Η μακρά νύχτα του παλαιοκομματισμού

Πρόσφατα το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις που είχε θεσπίσει την επαύριον των τοπικών, αυτοδιοικητικών εκλογών ο τότε Υπ. Εσ. Τάκης Θεοδωρικάκος, προκειμένου να διευκολύνει την κυβερνησιμότητα στους Δήμους έπειτα από το κερματισμένο τοπίο που άφησε πίσω της η απλή αναλογική.

Τα επίμαχα μέτρα, μεταξύ άλλων, αφορούσαν στην μεταβίβαση κρίσιμων αποφάσεων στις επιτροπές Οικονομικών και Ποιότητας ζωής, όπου οι Διοικήσεις απολάμβαναν κατά πολύ ενισχυμένες της αναλογικότητας πλειοψηφίες και -κατ’ αντιστοιχία- η αντιπολίτευση υπο-αντιπροσωπεύεται.

Το ζήτημα αυτό, που ήδη έχει επαναφέρει τους διαξιφισμούς κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης γύρω από την τοπική αυτοδιοίκηση, είναι μια μικρή ψηφίδα μόνον ενός ευρύτερου προβλήματος που ταλανίζει αυτό το επίπεδο της διακυβέρνησης από το 2019. Η κρίση οφείλεται στην αρχική μεταρρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ και την εφαρμογή μιας απλής αναλογικής με δόλιες στοχεύσεις, για να βαθύνει έπειτα από τις παρεμβάσεις Θεοδωρικάκου και Βορίδη.

Η απλή αναλογική συνήθως περιβάλλεται με μια αίγλη αγαθών προθέσεων, αυθεντικά δημοκρατικών κινήτρων και διάθεσης ν’ αποκτήσει η πολιτική συμμετοχικότερο χαρακτήρα. Τις δυο φορές που έπεσε στο τραπέζι –από την Αριστερά κατά την δεκαετία του 1980 για την κεντρική πολιτική, από τον ΣΥΡΙΖΑ για τους Δήμους στα τέλη της δεκαετίας του ’10– είχε πολύ δολιότερες στοχεύσεις.

Το 1980, ήταν ένα τρυκ από μια αριστερά που είδε το ΠΑΣΟΚ να της παίρνει τη δόξα της μεταπολίτευσης μέσα από τα χέρια, ώστε να μπορέσει να συμμετάσχει κι εκείνη στην διακυβέρνηση της «αλλαγής»· στα τέλη του 2010 ήταν ένα στρατήγημα του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να λεηλατήσει την δυναμική που επέμενε να διατηρεί το ΠΑΣΟΚ στην τοπική αυτοδιοίκηση, εκβιάζοντας τα σχήματα της ευρύτερης κεντροαριστεράς να συρθούν πίσω από τα δικά του.

Ως γνωστόν, η απλή αναλογική μπορεί να λειτουργήσει εξαιρετικά μόνο σ’ ένα πολιτικό πλαίσιο με μακρά και ισχυρή παράδοση πολυκομματισμού, όπου η κουλτούρα του διαλόγου και της συνεργασίας έχει εμπεδωθεί. Αν στην Ελλάδα, για παράδειγμα, είχαμε 5 κόμματα, 5 συμπαγή κοινωνικά μπλοκ από πίσω τους, και 5 ιδρύματα συνδεδεμένα μαζί τους που παράγουν επί της ουσίας προγράμματα διακυβέρνησης, η απλή αναλογική θα ήταν ό,τι καλύτερο.

Στην Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση του 2019 συνέβη όμως κάτι εντελώς διαφορετικό: παράγοντες της πολιτικής, εκφραστές τοπικών συμφερόντων και κυκλωμάτων, τυχοδιώκτες κάθε κοπής βρήκαν ευκαιρία να συγκροτήσουν μικροπαρατάξεις, με μοναδικό σκοπό την προσχώρηση σε εκείνην του εκλεγμένου Δημάρχου που δεν διέθετε ακόμη την πλειοψηφία. Δημοτικοί Σύμβουλοι εγκατέλειπαν εν μια νυκτί τις παρατάξεις από τις οποίες εκλέχθηκαν, μόνο και μόνο για ν’ ανταμειφθούν με κάποια μικροθέση· οι αντιδημαρχίες βγήκαν σε πολιτικό πλειστηριασμό, το ίδιο και οι θέσεις εντεταλμένων συμβούλων, καθώς και τα Διοικητικά Συμβούλια των Δημοτικών Οργανισμών.

Με λίγα λόγια, από «γιορτή της Δημοκρατίας» η απλή αναλογική του ΣΥΡΙΖΑ μεταβλήθηκε στο «μεγάλο παζάρι». Ποιο ήταν το τίμημα; Η κυβερνησιμότητα στους Δήμους που τέθηκε σε δεύτερη μοίρα μπροστά στις μουσικές καρέκλες για την εξουσία.

Μένουμε Θεσσαλονίκη, Θεσσαλονίκη 13 Δεκεμβρίου 2022
https://menoumethess.wordpress.com/