Από τα πιο ιδιαίτερα και ενδιαφέροντα στοιχεία που μπορεί κανείς να συναντήσει ως ιδιαιτερότητα της ανθρώπινης φύσης είναι η τάση ενός ανθρώπου να υποφέρει και να επιδιώκει τον «πόνο» και την οδύνη στη ζωή του. Να επιλέγει καταστάσεις και πορείες που οδηγούν σε αρνητικές συνέπειες για τον ίδιο. Σε επιλογές καταστροφικές και αυτοηττώμενες. Σίγουρα, δεν υπάρχει κάτι πιο παράξενο αλλά και αντιφατικό για τον ερευνητή της ανθρώπινης ψυχολογίας από έναν άνθρωπο που φαίνεται να είναι ο ίδιος εχθρός του εαυτού του.
Σύμφωνα με την ψυχανάλυση, ο μαζοχισμός αναφέρεται στην τάση ή την επιθυμία ενός ατόμου να αυτοπροκαλεί ή να αυτοαποδέχεται πόνο, δυστυχία ή αυτοκαταστροφή. Ο μαζοχιστικός άνθρωπος μπορεί να απολαμβάνει τον πόνο, τη δυστυχία, και την αυτοαποκαλυπτική συμπεριφορά.
Αίτια
Κατά την ψυχαναλυτική θεωρία, ασυνείδητο αίσθημα ενοχής ωθεί το άτομο στην τάση «να υποφέρει» και να έχει ανάγκη την τιμωρία στη ζωή του. Οι ενοχές ωθούν το άτομο στην επιλογή προσώπων και καταστάσεων αρνητικών για τον ίδιο προκειμένου να τιμωρήσει τον εαυτό του. Η αυτοτιμωρία συντελεί στη μείωση του αισθήματος ενοχής.